Bilinen en eski hastalıklardan biri olan kuduz her yıl 59 bin kişinin hayatını alıyor. Köpek sahiplenme sonrasında yapılması gereken aşılar arasında en önemli olanıdır. Yasal olarak köpeğinize yaptırmakta zorunluluğunuz vardır.

Yavru köpek sahiplenme köpeğinizin kuduz olmaması için hem kendi sağlığınız hem köpeğiniz için aşıları yaptırılarak önlem alınabilir. Gelin size kuduz hakkında her şeyi açıklayalım.

Kuduz nedir? 

Kuduz, viral ve enfeksiyon özellikleri taşıyan bir virüstür. Zoonotik (hayvanlardan bulaşan) bir hastalık olması sebebiyle risk kuduz olan hayvanlarla temasla başlar. Ölümcül bir hastalıktır. İlk defa köpek sahiplenme yapanların bu konuda hassasiyetlerinin olması gerektiğini ve bu konuyu atlamamalarını öneriyoruz.

Kuduz Hastalığının Tarihi

Kuduz insanlık tarihinin en büyük belalarından biriydi. Daha önce kuduz hastalığı hayvanlar üzerinde test edilmiş lakin insan üzerinde denenmemişti. 1885 yılında küçük  çocuğun kuduz taşıyan bir köpek tarafından defalarca ısırılması üzerine” LOUİS PASTEUR “ isimli bilim adamının geliştirdiği kuduz aşısı çocuğa uygulandı ve olumlu bir sonuç alındı. Bunun üzerine bu aşı ülkelere dağıtıldı ve ülkelerde kuduz merkezleri kuruldu. Dünya tarihini etkileyen bu hastalığa bir farkındalık oluşturmak için 28 Eylül dünya kuduz günü ilan edilmiştir.

Kuduz insanı nasıl öldürür?

sinirler yoluyla beyine ulaşan kuduz virüsü beyinin mekanizmasını bozarak koma , felç ve ölüme  götürür.

Kuduzun Kaç Çeşit Bulaşma Yolu Vardır?

Kuduz hayvandan hayvana, hayvandan insana, insandan insana, İnsandan hayvana olmak üzere 4 çeşit bulaşma yolu vardır.

Kuduz İnsanlara Nasıl Bulaşır ?

Kuduz olan hayvanların ısırması salyalarının mukozal( Ter dışında diğer vücut sıvıları/salgıları ve kanın mukoza ile temas etmesi )temas ile insanlara bulaşır. Kuduz olan bir hayvanın tırnaklarıyla size zarar vermesi ile de bulaşabilir. Bunun yanında kuduz olan bir hayvanın et ve sütünü tüketmek, kuduz hastalığına yakalanan bir insan ile yakın temasa girmek kuduz olmanıza neden olur. Bu gibi durumların oluşması diğer bulaşma yollarında da hastalığın bulaşması için geçerlidir.

Kuduz Olan Hayvan Nasıl Anlaşılır?

Kuduza yakalanmış bir hayvan ortalama 3 gün 1 hafta aralığında ölür. Kuduz olan bir hayvanda şunları  sırasıyla gözlemleriz: 

• Davranış bozukluğu, vücut ısısında artış, ısırık bölgesini ısırma tırmalama
• Ürkek ve korkak olmak, yabancı cisimlere ilgisinin artması, sık sık idrar yapma, yara yerini kaşıma, gözlerde irileşme ve kızarma, genelde hasta olan hayvan loş ışık olan yerlerde durmayı sever, hırçınlaşma, emir dinlememe, cesaret patlaması (gördüğü her canlıya korkmadan saldırırlar)
• Kısmı felç geçirip ses tonunda değişiklik, salya artışı, denge kaybı
• Tam felç ardından da ölüm

Kuduz olduğunu düşündüğünüz hayvanı veya kuduz olan bir hayvanı tam anlamıyla teşhis edebilecek kişi bir veteriner hekimdir. Gerek gözlem gerekte test yaparak teyit edebilir. Kuduz olan hayvan ölmüş ise gerekli testler yaparak ölüm sebebinin kuduz olduğu anlaşılabilir. Kuduz olan hayvan bir yarasa ise kuduzdan ölmez. Yarasalar hastalığı taşıyıcı olarak vücutlarında taşırlar.

Kuduz hangi hayvanlardan bulaşır?

kuduz başlıca bu hayvanlardan bulaşabilir; kurt, çakal, tilki , ayı, sırtlan ,köpek, kedi, inek, domuz, eşek, yarasa  vb. hayvanlardan bulaşabilir. Aslında kuduz vahşi hayvanlarda bulunur lakin bu hastalığın bulaşıcı olması nedeni ile evcil hayvanlarınıza bulaşabilir ve evcil hayvanlarınızdan da size bulaşabilir.

Kuduz hangi hayvanlardan bulaşmaz? 

Yılan, kuş, tavuklar, fareler, hamster, tavşan, kertenkele gibi hayvanlardan bulaşmaz.

Isırıldım, tırmalandım, salya ile temasta bulundum  ne yapmam gerekiyor?

Bu durumda yapmanız gereken bazı şeyler var;

1. Temas bölgesini hemen bol su ve sabun ile yıkayın. Göz, ağız, burun ile salya teması var ise su ile yıkanmalıdır.(3 ile 5 dakika yıkamanız önerilir)
2. Alkol veya tentürdiyot  ile yara ve tırmalanma bölgelerini yıkandıktan sonra temizlenmesi lazım.
3. Kuduz ölümcül bir hastalıktır kesinlikle hafife alınmalıdır. Gerekli temizlemeyi yaptıktan sonra vakit kaybetmeden sağlık ocağı , kuduz aşısı merkezi , hastanelerin acil servisine gidiniz. Hekim kanaatı ile aşı olunuz . Aşı olduktan sonra size size bir aşı takvimi verilecektir. Takvim günlerinde aşılarınızı olmayı unutmayın.

 Hayvanımı kuduzdan nasıl koruyabilirim?

Hayvanlarınızı sağlığı için her zaman bir veteriner hekimle iletişimde olmanız gerekiyor. Hayvanınıza mutlaka kuduz aşısı yaptırmalı ve diğer hayvanlar ile temasını sınırlamalısınız. Eğer hayvanınız başka bir hayvan tarafından saldırıya uğrar yaralanır veya temasta bulunur ise diğer hayvanın öğrenebilirseniz kuduz aşısının olup olmadığı eğer başı boş bir hayvan ise hayvanınızı güvenli bir yere kapatıp veteriner hekimlerle görüşmelisiniz.

Koruyucu Aşılama ve Maruz Kaldıktan Sonra Aşılanma?

Bazı insanlar çalıştıkları mesleklerden ötürü daha çok risk altındadır. Veteriner, Veteriner teknikeri, hayvan barınaklarında çalışanlar, kuduz virüsü ile çalışan bilim insanları, hayvan terbiyecisi vb. meslek gruplarının kuduza maruz kalmadan koruyucu aşı yapmaları lazımdır. Bu kişiler aşı yaptıktan sonra 1.dozdan 7 gün sonra ve 1. dozdan 21 veya 28 günde aşı yaptırırlar. Verilen aşı karnesindeki günlere uyunuz.

Kuduz veya kuduzdan şüphelenilen hayvanlarla temasta bulunan yani maruz kalan kişinin aşı takvimi değişkenlik göstermektedir. Bu durum kişinin virüse maruz kalma derecesinden kişide bulunan bir takım hastalıklara kadar değişiklik göstermektedir. Yani virüse maruz kalan (bir çok yerinden ısırılarak)

bir kişi gerekli kuruluşa gittiğinde bir kaç aşı olabilirken ilk dozda. Maruz kalan (tırmalanma) diğer bir kişiye ise hekim bir doz aşının yeterli olacağını diyebilir. Size ortalama bir bilgi vermek gerekir ise kuduza maruz kalmış bir kişinin hemen 1 doz sonrasında 1.doz üzerinden 3, 7 ve 14 gün geçtikten sonra aşılama yapılır. Zaten ilk doz aşıyı yaptıktan sonra size bir aşı karnesi verilecektir bu karnede ki belirtilen günlerde gidip aşınızı olunuz.

Eğer Hayvan Kuduz Değil İse Aşı Beni Hasta Eder Mi?

Kuduz aşısının içerisindeki bulunan kuduz virüsü ölüdür bu nedenle sizi kuduz yapmaz.

Kuduz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

Yan etkiler her insanda oluşmaz ama elbette ki bazı insanlarda yan etkiler gözükebilir. Yan etkileri aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz;

1. Hafif yan etkiler; Aşı yapılan bölgede ağrı, kaşıntı, şişlik, kızarıklık, şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, kas ağrısı, baş dönmesi
2. Orta derece yan etkiler; Kurdeşen, eklem ağrısı, ateş,
3. Yüksek derecede yan etkiler; Çok yüksek ateş, alışmadık davranış

Yukarıdaki yan etkilerini görebilirsiniz. Eğer yan etkilere maruz kaldıysanız veya sağlığınızdan şüphe ediyorsanız. 1-1-2 acil servisi arayıp yardım ve bilgi isteyebilirsiniz. Yukarıdaki verilen yan etkileri görür görmez direkt yardıma ihtiyacınız var anlamına gelmez ama ciddi sorunlar oluşturabilecek durumlarda yardım almaktan çekinmeyiniz.