Boşanma süreci, özellikle İstanbul gibi büyük ve yoğun şehirlerde hukuki, duygusal ve ekonomik açıdan oldukça karmaşık bir hal alabilir. Bu aşamaya gelen pek çok danışanın en çok merak ettiği konulardan biri ise “evlilikte yıpranma payı” olarak bilinen talebin mümkün olup olmadığıdır.
Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) “yıpranma payı” adıyla otomatik bir hak bulunmamaktadır. Ancak bu “yıpranma” hissinin hukuki bir karşılığı vardır: Manevi Tazminat. Bu makale, bir Boşanma Avukatı İstanbul desteğiyle bu hakkınızı nasıl arayabileceğinizi açıklayacaktır.
Evlilikte Yıpranma Payı”nın Hukuki Karşılığı: Manevi Tazminat (TMK 174/2)
Halk arasında “yıpranma payı” olarak dile getirilen talep, aslında Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesinin 2. fıkrasında yer alan manevi tazminat hakkıdır. Kanunda açıkça, “Boşanmaya yol açan olaylar nedeniyle kişilik hakları zedelenen tarafın, kusurlu eşten manevi tazminat talep edebileceği” ifade edilmektedir.
Manevi tazminatın temel amacı, boşanma sürecinde yaşanan olumsuzlukların yarattığı psikolojik yıpranmayı hafifletmek, kişinin yaşadığı üzüntü, kırgınlık ve onur zedelenmesini bir nebze olsun gidermektir. Bu tazminat bir kazanç kapısı değildir; hâkim miktarı belirlerken tarafların ekonomik koşullarını ve kusur durumlarını göz önünde bulundurur.
Manevi Tazminat Almanın Şartları Nelerdir?
Bir Boşanma Avukatı İstanbul aracılığıyla manevi tazminat alabilmek için iki temel şartın birlikte gerçekleşmesi zorunludur:
-
Kusur Durumu: Manevi tazminat talep eden eşin, boşanmaya yol açan olaylarda “kusursuz” ya da karşı tarafa kıyasla “daha az kusurlu” olması şarttır. Diğer eşin ise mutlaka kusurlu kabul edilmesi gerekir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, taraflar boşanmada “eşit kusurlu” görülürse hem manevi hem de maddi tazminat talepleri reddedilir.
Kişilik Haklarına Saldırı: Her kusurlu davranış manevi tazminat hakkı doğurmaz. Örneğin yalnızca ilgisizlik tek başına yeterli değildir. Kanuna göre talepte bulunulabilmesi için karşı tarafın kusurlu davranışının, davacının “kişilik haklarına” yani onur, şeref, haysiyet veya beden bütünlüğüne yönelik bir saldırı niteliği taşıması gerekmektedir.
Yargıtay Kararlarına Göre Kişilik Hakkı İhlali Sayılan Başlıca Durumlar
Bir Boşanma Avukatı İstanbul davasını temellendirirken Yargıtay’ın hangi eylemleri kişilik hakkı ihlali saydığına odaklanır. Başlıca örnekler şunlardır:
- Fiziksel Şiddet: Eşe şiddet uygulamak, darp etmek.
- Ağır Hakaret ve Aşağılama: Eşe “şerefsiz”, “kültürsüz”, “hayvan”, “ahlaksız” gibi onur kırıcı sözler söylemek.
- Aldatma (Zina) ve Sadakatsizlik: Zina veya “güven sarsıcı davranışlarda” (örneğin başkasını sevdiğini söylemek) bulunmak.
- Ağır İhmal: Eşin hastalığıyla veya ameliyatıyla ilgilenmemek.
- Cinsel Şiddet: Eşi doğal olmayan cinsel ilişkiye zorlamak.
Manevi Tazminat ve Mal Paylaşımı
Boşanma sürecinde mali konularla ilgilenen kişilerin bilmesi gereken en önemli hususlardan biri, kusurun mal paylaşımı üzerindeki etkisidir. Genel kural olarak, boşanmada “kusur” (kimin hatalı olduğu) yasal mal rejimi olan “edinilmiş mallara katılma” hesaplamasını (%50-%50) değiştirmez. Yani, aldatma gibi durumlarda dahi kusurlu eş, malların yarısını alır.
Ancak Türk Medeni Kanunu’nun 236/2. maddesi önemli bir istisna sunar: Boşanma özellikle “zina” veya “hayata kast” gibi ciddi sebeplerle gerçekleşirse, hâkim kusurlu eşin mal paylaşımında alacağı payı (artık değer payını) hakkaniyete uygun olarak azaltabilir veya tamamen kaldırabilir.
Bu nedenle, aldatma iddiasının (zina) ispatlanması büyük önem taşır. Zinanın kanıtlanması, sadece manevi tazminat almanızı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda mal paylaşımında daha yüksek bir pay elde etmenize de olanak verir.
Sonuç
Evlilikte yaşanan yıpranmanın hukuki karşılığı olan manevi tazminat, otomatik olarak elde edilen bir hak değildir. Bu talebin kabul edilebilmesi, kusurun ve kişilik hakkı ihlalinin geçerli delillerle ispatlanmasına bağlıdır. Delillerin (tanık beyanları, mesajlaşmalar, darp raporları veya otel kayıtları) hukuka uygun şekilde toplanması ve hukuka aykırı yöntemlerden (örneğin casus yazılımlar) kaçınılması şarttır.
İstanbul gibi yoğun bir adli sisteme sahip şehirlerde, usul hataları yapmak veya TMK 236/2 gibi kritik istisnaları bilmemek hak kaybına yol açabilir. Süreci doğru yönetmek ve haklarınızı eksiksiz korumak için deneyimli bir Boşanma Avukatı İstanbul ile çalışmak, geleceğiniz için atılacak en önemli adımlardan biridir.
Sık Sorulan Sorular
Evlilikte yıpranma payı nedir?
Hukuki anlamda “manevi tazminat” (TMK 174/2) olarak tanımlanır. Eşinizin kusurlu davranışı sonucunda kişilik haklarınız (onur, şeref, saygınlık vb.) zarar gördüyse talep edilebilir.
Eşim beni aldattı, bütün mallarını alabilir miyim?
Genel kural, kusurun mal paylaşımını etkilemediğidir. Ancak aldatmayı “zina” olarak kanıtlayabilirseniz, hâkim kusurlu eşin mal payını TMK 236/2 uyarınca azaltabilir veya tamamen kaldırabilir.
Dava ne kadar sürer?
İstanbul’da anlaşmalı boşanma genellikle 1-3 ay arasında sonuçlanır. Çekişmeli boşanma davaları ise davanın karmaşıklığı, delillerin durumu ve mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak 1-2 yıl veya daha uzun sürebilir.
650+ KİŞİ ARASINA SENDE KATIL
Yeni yazılarımız yayınlanır yayınlanmaz e-posta kutunuza gelmesini istiyorsanız ve e-posta abonelerimize göndereceğimiz fırsatlar için abone olabilirsiniz.
Abone olduğunuz için teşekkür ederiz
Bir hata oluştu
