Bilgisayar programları ve programa ait bilgiler dosyalarda saklanır , Örnek paint programı kendine ait bir dosyası vardır bu dosya pbrursh.exe ismiyle bilgisayarımızda saklıdır bu dosya olmadan paint programı çalışmaz bu program ile hazırlanan resimlerde dosya olarak bilgisayarda saklanacaktır.
bir dosyanın dosyamı yoksa veri dosyası olup olmadığı hazırlanan programın uzantını alır yani bir nevi soyisimi alacaktır. önek paintle kayıt edilen bir dosya Adsız.JPG yada Adsız.PNG bir dosya olarak uzantısını alır. yada bir Excel dosyası kayıt edilen isim ve uzantısını alır. Örnek ; Takip.xls
exe uzantılı bir dosya uygulama dosyasıdır.
com uzantılı dosyalar Ms-Dos uygulaması
bat dosyası Ms-dos toplu işletim dosyası
xls-doc gibi dosyalarda office programlarının dosyalarıdır.
Kısa Dosya ve uzantıları aşağıda sıralanmıştır.
ASF (Advanced Streaming Format) : Microsoftun üçüncü nesil CODEC’ler ile sıkıştırılmış ses ve/veya video görüntüleridir.
Windows Media Player,Winamp,BSPlayer,DivX Player gibi ortam yürütücüleriyle çalıştırılabilir.
ASP (Active Server Page) : Sunucu tarafında işlem gören proglamlama dili ASP’nin kaynak kodlarının bulunduğu metin tabanlı dosyadır.Notepad,Word ve benzeri herhangibir metin editörü ile açılıp düzenlenebilir.
AVI (Audio Video İnterleave File) : Bir veye birkaç kodec ile belirli bir satandartta sıkıştırılmış video dosyalarıdır.DivX oynatıcılar, Quick Time ve Real Player gibi programlar tarafından çalıştırılabilir.
BAT (Batch Processing) : DOS’un çalıştırılabilir dizi dosyalarıdır.İçerisinde sırayla çalıştırılacak programlar ve/veya uygulanacak komutların bir listesi bulunur.Tıklandığında da sırasıyla bu listedeki adımlar uygulanır.
BMP (Windows OS/2 Bitmap Graphics) : Milyonlarca rengi gösterebilen grafik dosyalarıdır. Grafik editörleri ve göstericileri tarafından görüntülenebilir.İnternet Explorer,Photoshop,İrfanwiev,Paint, ACDSee,Paintshop Pro gibi programlarla çalışır.
COM (Command) : İşletim sistemimizde, fareyle tıklayarak yada komut satırı üzerinden doğrudan çalıştırılabilir, komut icra eden dosyalardır.Genellikle bir programı başlatırlar.Sistemin düzenli işleyişi için oluşturulmuş ve herangibir programı bir programı çalıştırmıyormuş gibi görünen .com dosyalarıda mevcuttur.
CSS (Cascading Style Sheet) : Web dökümanlarına renk, yazı tipi, boşluklar gibi çeşitli stillerin verildiği kod dosyalarıdır.Doğrudan çalıştırılamazlar.HTML sayfası gibi bir web dökümanı tarafından çağrılıp, içeriği o sayfa üzerinde uygulatılır.
DLL (Dynamic Link Library) : İşletim sistemi üzerinde birden fazla program tarafından kullanıabilen destek kütüphane dosyalarıdır. Eğer birkaç program aynı anda kütüphanedeki belirli bir işe ihtiyaç duyarsa ilgili DLL dosyası bu desteği sağlayarak birden fazla programın eş zamanlı olarak çalışmasına olanak sağlar.Doğrudan tıklayarak çalıştırılamazlar.
DOC (Word Document) : Temel anlamda metin dökümanlarını temsil eder.Microsoft’un farklı sürümündeki Word programı ile, WordPad ile yada benzer tarz ücretsiz dağıtılan Ofis programlarıyla çalıştırılabilirler.
EXE (Executable File) : Tıpkı .com gibi tıklayarak yada komut satırından doğrudan çalıştırılabilen dosyalardır.Windows ve DOS altındaki .EXE uzantılı tüm programlar bu yolla çalıştırılabilirler.Burada da arka planda sistemin düzenli işleyişini sağlamak üzere çalışan .EXE dosyaları vardır.
FLA (Flash Movie Authoring File) : Macromedia flash ile hazırlanan animasyonların, üzerinde değişiklik yapabilmeye olanak sağlayan kaynak dosyalarıdır.
GIF (Graphic Interchange Format) : Web için ençok kullanılan dosyalardan biridir ve tüm tarayıcılar tarafından desteklenir. En fazla 256 renk gösterme kapasitesine sahiptir.İki renk çizimler,düz çizgiler ve basit grafikler için birebirdir.Aynı zamanda zemini şeffaf (transparan) resimler ve animasyonlar da bu dosyalarda kullanılabilir.Tüm resim işleyici ve gösterici programlar tarafından açılabilirler.
HTM, HTML (Hypertext Markup Language) : Web üzerinde kullanılan sayfaların evrensel dili olan HTML programlama dili ile hazırlanmış dökümanların uzantısıdır. Düz metinler, resimler ve linkleri içerebilir.Herhangibir internet tarayıcısı ile rahatlıkla görüntülenebilir.
JPE,JPEG,JPG (JPEG/JIFF Image) : Bir diğer popüler grafik dosyasıdır.256 renkler sınırlı olmadığı için yüksek kalite resimler,fotoğraflar gibi milyonlarca rengin kullanıldığı görselleri kapsayan resim formatıdır.Büyük boyutlu BMP dosyalarının sıkıştırılmış hali diye düşünülebilinir.Dosya boyutu olarak çok daha az yer kaplar.Sasydam zeminleri ve animasyonları desteklemez.Tüm resimişleyici ve gösterici programlar ve internet tarayıcılarla görüntülenebilirler.
JS (JavaScript Source Code) : Metin tabanlı dosyalardır.İnternette sıklıkla rastladığımız kayan yazılar gibi pek çok efekti sağlayan kaynak kodları içerir.Windows Script Host,Dreamweaver MX,Notepad,Netscape Navigator,Pavscript,Ultraedit gibi pekçok editör tarafından açılabilirler.
MBD (Access Database) : Microsoft’un Ofis paketi içerisinde gelen Access veri tabanı programının kaynak dosyasıdır.Veriler,bağlantıları ve tablolama yapılarının yanında formlar,raporlar gibi pek çok özelliği içerirler.
MID,MIDI (Musıcal Instrument Dıgıtal Interface) : Elektronic cihazların biribirleriyle etkileşimli ve eş zamanlı olarak çalışmasını sağlayan MIDI protokolüne ait dosyalardır.Herhangibir müzük çalar ile çalıştırılabilirler.
MOV (QuickTime Movie/Video Clip) : Apple tarafından geliştirilen bir film veya video dosyasının formatıdır.QuickTime programıyla görüntülenebilir.
MP3 (MPEG Audio Stream Layer III ) : Oldukça popüler sıkıştırılmış ses formatıdır.Ses kalitesi yapılan kayıt türüne göre değişiklik gösterebilir.128Kbps’ten düşük seviyedeki dosyalarda kalitede giderek azalır.Winamp başta olamk üzere pek çok ortam yürütücüsü tarafından çalıştırılırlar.
MPE,MPEG.MPG MPEG (Motion Picture Experts Group) : Ses,video ve bilgisayar endüstrisinin geliştirdiği görüntü teknolojileri üzerine standartları belirleyen Motion Picture Experts Group tarafından geliştirilmiş yüksek kalitedeki dijital videogörüntü formatının uzantılarıdır.Windows Media Player,Real Player veya herhangi bir DivX oynatıcı ile görüntülenebilir.
PDF (Portable Document Format) : Adobe’un oluşturduğu dosya formatıdır.Basılabilir ve düzenlenebilir görünüş ve düzen olarak oldukça kaliteli dökümanlardır.Acrobat Reader başta olmak üzere pek çok PDF okuyucu programla görüntülenebilir.
PHP, PHP4, PHTML (Hypertext Preprocessor Script) : Açık kaynak programlama dilinin kaynak kod dosyalarıdır.Sunucu tarafından derlenirler ve dinamik web sayfalarında kullanılırlar.Özet olarak dinamik sayfalar kullanıcıyla iletişim halinde olan ve bilgi alışverişinin yaşandığı yerlerdir.LINUX (UNIX) tabanlı web sunucularında çalışır.
PNG (Portable Network Graphic) : GIF dosyalarına benzer bir diğer grafik dosya formatıdır.Saydam zeminli resimleri destekleyebilir ancak animasyonları içermez.GIF dosyalarından farkı ise milyonlarca rengi destekleyebilmesidir.Macromedia fireworks başta olmak üzere pek çok resim editörü tarafından görüntülenebilir.
PPS (Power Point Slayt Show) : Microsoft’un sunum hazırlama görüntüleme ve düzenleme programı Power Point dosyalarıdır.
RA (Real Audio Streaming Media) : Real Networks tarafından geliştirilen farklı kalitelerde sıkıştırılabilen ses ve görüntü dosyalarını temsil eder.Açabilmek için Real Player programına ihtiyaç vardır.
RAR (WinRAR Compressed Archive) : Birden fazla dosyanın tek bir sıkıştırılmış dosya haline get irilmesine yrayan arşiv dosyalarının uzantısıdır.Bu yolla dosyalar daha az yer kaplarlar ve tek bir klasör içindeymiş gibi dururlar.Sıkıştırılan dosyalar birden fazla parçalara da bölünebilir.Dosya uzantıları ise .R00’dan .R99’a kadar uzanır.WinRAR veya WinAce gibi programlarla açılabilirler.
SWF (Shockwave Flash) : Macromedia Flash ile hazırlanmış animasyonların görüntülenebilir haldeki dosyalarının uzantılarıdır.Bu dosyalar üzerinde değişiklik yapılamaz.İnternet tarayıcılar,Flash,Swish ve benzer tarz diğer ufak Flash oynatıcı programlar tarafından görüntülenebilir.
TIF,TIFF (Tagged Image Format File) : Çok yüksek kalitedeki resimleri sunan ve baskıda kullanılabilir dosya uzantılarıdır.Milyonlarca rengi destekleyebilir.Photoshop gibi gelişmiş resim editörleri tarafından görüntülenebildiği gibi,Macintosh ile de uyumluluk gösterir.
TMP (Temporary File/Folder) : Bilgisayarımız çalışırken,progaramlarımızın geçici bir süre için kullandığı ve kullanım bittikten belirli bir süre sonra kendiliğinden silinen dosya ve klasörlerdir.Herhangi bir programla doğrudan tıklanarak açılmazlar.
TTF (True Type Font) : İşletim sistemimizin kullandığı yazı tiplerini temsil eder.Açabilmek için işletim sistemimizin font gösterici programı veya herhangibir font editörü kullanılabilir.
TXT (Text File) : Metin dosyalarıdır.Sadece düz yazı içerirler.Notepad.Wordpad gibi herhangibir metin editörü tarafından görüntülenebilirler.
VOB (Vide Object) : Sıkıştırılmış çok yüksek kalitedeki vide,çok kanallı sesler ve alt yazıların bir arada sunulduğu DVD’lereki görüntü dosyalarıdır.WinDVD gibi DVD oynatıcı programlar ve DVD oynatıcılar tarafından görüntülenebilirler.
WAV (Waveform Audio) : Ses dosyaları için Microsoft tarafından oluşturulmuş bir formatı temsil eder.Sistem,oyun ve müzik CD’leri için ortak bir standart olması düşünülerek geliştirilmiştir.Macintosh gibi diğer platformlarda da kabul görmüştür.Windows Media Player ve benzeri programlarla açılabilirler.
WMA (Windows Media Audio File) : Microsoft’un MP3 formatına karşı çıkardığı sıkıştırılmış ve yüksek kalitedeki ses formatıdır.Windows Media Player yanında Real Player veya Winamp ile de açılabilir.
XLS (Excel Worksheet) : Microsoft’un ofis paketindeki Excel tablolama ve veri işleme programını temsil eder.Benzer şekilde ücretsiz Ofis yazılımları ve Microsoft ofis paketi ile çalışabilirler.
ZIP : Sıkıştırılmış arşiv dosyalarıdır.Bir veya birkaç dosyanın bir bütün halinde ve mevcut dosya boyutundan çok daha düşük değerlerde saklanmasını sağlar.Klasörlerin sıkıştırılmasıda mümkündür.Bu dosyaları açmak için WinZip veya WinRAR gibi programlar kullanılabilir.XP’de Zip dosyaları birer klasör gibi görülür. Dosya Uzantıları Alıntıdır. Kaynak “forumdas.net”
paint programının dosya uzantısı